GJUETI PAS MESNATE
- tregim -
Kur dola nga shtëpia për te dera e hotelit, i hodha dhe një vështrim orës, kishte kaluar nga 23. I dërgova një mesazh me një fishkëllimë mikut tim, si dikur në vitet e fëmijërisë. Ai, sikur priste pas derës, doli duke mbajtur në duar vetëm një prozhektor të vogël.
– Çfar e ke këtë?
- Xixëllonjë, për të parë sado pak.
- Mendon se jemi në peshkimin e Patogut? Varkat këtu janë të paisura me të gjitha mjetet e domosdoshme.
- Sidoqoftë!
Hapat i hidhnim të shpejta sikur na ndiqte njeri nga mbrapa.Binim në kontrast me turistët, lëvizjet e tyre ishin të ngadalta dhe vështrimet të pa përqëndruara, për të shijuar çdo gjë që kalonte përpara tyre.
- Ku është varka?
- E kam lidhur në Kakavo. Kakavo ështe një gji ku nuk binte shumë në sy.
- Nuk morëm asnjë telefon me vete.
- Nuk ka ç’na duhet! Ndryshe do na zalisin duke na marrë orë e minut.
Miku im Grigori, hodhi vështrimin në thellësi të detit. Hëna, kishte hapur sytë e bukur, kishte lëshuar flokët e florinjë, e po krihej në pasqyrën e ujit. Deti nuk mërrte frymë fare, për të mos prishur bukurinë e faqeve të saj pa asnjë rrudhe, sikur të ishte një vajze në lulëzim të plotë. Ndërkohë arritëm te varka. Hipëm në të, ajo u përkund lehtas duke krijuar në faqen e ujit vijëzime, si një njeri pas gudulisjes.Ndeza motorrin, rrotullova timonin e vogël si elevator, dhe e ktheva me fytyrë nga deti i gjërë.Varka i ngjante një kali, që përgatitej për garat e vrapimit.Ngriti hundën përpjetë dhe po priste. Unë shkela gazin, dhe ajo fillojë të rrëshqasë mbi barkun e madh të detit. Zhurma oshëtinte dhe humbiste tej në thellësi të skenës madhështore.
- Ku do vemi?
- Ku të na çojë! Hape shishen e uiskit dhe koqërrinat. Kështu i quaj arrat dhe bajamet e qëruara.
Pasi mbushëm gotat, hodhëm vështrimin mbrapa. Qyteza po zvogëlohej dhe zhurmat e saj sa vinin e shuheshin. Hëna u ul më pranë e u fut në bisedën tonë. Notonte në gotën e mikut tim. Kur Golja e afronte në buzë, shikoja se rrufikste dhe ndriçimin e dritës së saj.
- Nuk po shikoj as rrjeta dhe as kallama peshku!
- Sot do gjuajmë me parangallë.Kemi dalë për peshk të madh. Ndaj dhe do vemi larg, shumë larg.
- Ku?
- E shikon atë yllin atje? Atë që rri si shpresë dashurie e ndezur? Atje është një ishull që quhet, Millos, Mollët.
- Ka mollë?
- Është i pa banuar.
- Me një fjalë do ta banojmë ne, Robinson Kruzotë! Nuk ju ndave aventurave dhe tani pas një gjysëm shekulli moshë!
Ishulli ishte rreth 25 milje larg. Humbëm në thellësi të detit. Nuk dukej as ishulli përballë dhe as qyteza, me përjashtim të disa dritave të largëta, që të kujtonin tregimet e lexuara në kohën e rinisë.
I vetmi shoqërues ishte hëna. Sa më shumë që largoheshim, na dukej sikur binim në kraharorin e saj. E fika për një çast motorrin për të shijuar qetësinë. Heshtja, e mbështjellë me ngjyrën e kaltër në të errët, kishte hapur krahët e na kishte përpirë në gjirin e saj. Larg shkëputej ndonjë yll, pasi vijëzonte në hartën e madhe të ujit rrugën e tij, binte diku thellë, duke lënë pas vetëm mbresat e dritës.
- Është një mrekulli, miku im! Këtu je jashtë problemeve që godasin botën. Ja bëre mirë që organizove këtë natë peshkimi.
Nuk di sa ndëjtëm duke shijuar këtë mrekulli të natyres. Ndezëm përsëri motorrin dhe u nisëm.
Varka, linte nga pas një vijëzim të bardhë, që krijonte e qeshura e motorrit. Golja hodhi dritën e prozhektorit. Reflekset e ngjyrave u bënë prrallore. Mbizotëronte e bardha e përzier me dhjetra të ylberta.
- Nxirre nga milli penën. Pikturoje me gjuhën e shkronjave bukurinë që të shikojnë sytë.
Miki im qeshi, duke mos ia ndarë sytë ngjyrave, sikur kërkonte ti magazinonte e ti fuste kur ti duheshin në poezitë e ardhshme.
- E rrallë për besë! Të krijon emocione dhe mbresa, që të mbeten në kujtesë.
- Edhe pak dhe po afrohemi. E shikon atë hijen e zezë atje larg, atje ku çahet kraharori i detit dhe nxjerr kokën ai mal i madh e i mprehtë që kërkon me gishtin tregues hënën? Është një masiv shkëmbor i ashpër. Në dimër ngjan me një anije të madhe që lufton me dallgët. Zbardhet i tëri mes luftës. Në pranverë fshin ballin me peshqirët e mëndafshtë të reve, ndërsa tani në verë qëndron hijerëndë, sikur nuk është ai që për jetë a vdekje ndeshej me detin dhe dallgët e tij. Ja kështu si njeriu, lufton për të mbijetuar dhe vënë një emër në oqeanin e madh të jetës. Diku është i rrethuar nga miqtë e shokët, por në të shumtën e herës nga dallgët e zilisë dhe urrjetjes.
- Bien ndesh miku im. Kjo natë është kaq e magjishme, sa është mëkat ta përziesh në bisedën që bëjmë.
- Ke të drejtë, por kjo është e vërteta.
- Shiko, shiko! Mali është veshur i tëri me dritën e artë të hënës. Yjet ngjajnë me trëndafilë që i bien mbi supe. Ndërsa deti i ngjan një shtrati gjigand me mbulesë të mëndashtë.
Shikoja mikun tim dhe ndjehesha i kënaqur me gjëndjen e tij shpirtërore.
- Natyra është mbretëria e vetme e krijuar për ta shijuar njeriu.Në Athinë flet vetëm betoni, asfalti dhe zhurma e makinave që ulërijnë e gulçojnë nga dhuna që ushtrohet mbi to.
Ndërkohë u afruam në breg. Drita e fortë e prozhektorit të varkës që binte mbi to, zbulonte format dhe gdhëndjet që kishte bërë mjeshtri det dhe arkitekti kohë.
- Tani lëre uiskin!
- Pse?
- Në vënd të stilolapsit mërr fushnjën dhe prit kur të dalin shtojzavallet.
Golja po më shikonte i habitur.
Unë mora koshin e madh ku kisha vendosur parangallët. Parangalët përbëhen nga një filespanjë e gjatë prej 100 metrash ku varen 200 grepa të mëdhej. Mora shportën tjetër ku kisha copa oktapodi, peshq të vegjël dhe copa peshku të përgatitura.
- Ç’janë këto?
- Parangallët!
- Të tjerat?
- Ushqimi i parangallëve.
- Je në vete! Me gjithë këtë ushqim ha një familje gjithë javën.
- Ndërsa me peshkun që zë me parangall, ha tre javë.
Grigori tundi kokën, për të shprehur, se nuk besonte.
Çdo parangall që lëshonim në ujë e ushqenim me një peshk, copë oktapod etj. Dikur vargu i 200 parangallëve ra në ujë ndërsa varka ecte lehtë.Kur humbi dhe parangalli i fundit Golja më pyeti:
- Po tani, çfar do bëjmë, do presim të vinë mysafirët ?
- Thamë, ne do presim dhe do vazhdojmë të peshkojmë.
- Me se? Unë nuk kam dëgjuar të përdoren duart për grepa apo rrjetë!
- Më pëlqen! Deti të mbushi me humor, jodi dhe kripa e bëjnë të shijshëm bisedën.
- U mbarua dhe shishja!
- Mërr fushnjën dhe më ndiq.Unë do hedh prozhektorin në ujë. Nëpër shkëmbinj do shikosh peshq, oktapodë.Çfardo që të shikosh, do ta qëllosh e do ngulësh mbi të heshtën tënde.
- Je në vete? Mos i di budallenj speciet e detit të të presin ty.
- Miku im, drita e prozhektorit është e fortë, i trullos për pak çaste. Nëse ti je i shpejtë e ngul heshtën, në të kundërt të lëshojnë ... Hodha dritën në ujë. Një mori ngjyrash dhe refleksesh që të mërrnin sytë.
- Mos e luaj!
- Pse?
- Qënka shumë bukur! Kjo bukuri të shpie ndërmjet ëndërrës dhe realitetit. Shiko leshterikët në thellë si tunden. Ngjajnë me një frymëmarrjen të lehtë të një njeriu që është në gjumë.
Mua më erdhi për të qeshur.
- Mos qesh!
- Shiko këtu, diçka po lëviz! Një oktapod rreth katër kile hapte krahët e tij të lirë si një balerin në skenë.Kalonte nga një anë e shkëmbit në krahun tjetër.- E shikon?
- E shikoj!
- Hidhe heshtën dhe ngule mbi të!
- Dale ta shikojmë, qënka shumë bukur.
- Shpejt se rrëshqet mbi faqen e shpellës dhe zhduket.
Golja, ngriti armën e tij si me mëdyshje dhe e hodhi. Deti u kthye në ngjyrë të thellë blu.
- E godita ! Shikoje gjakun e paska blu.
- Nuk është gjaku, janë gëlasat. Iku u vonove.
Pas pak gjithçka u qartësua. Golja ngriti fushnjën.
- Ngjyrën blu e lëshon sa herë shikon rrezik. Ajo e ndihmon të fshihet.
Më tej u shfaq një karkalec i madh. Nën dritën e prozhektorit guacka e tij e kuqe shpërndahej dhe vizatohej si një film me metrazh të shkurtër, nëpër shpella dhe të thyerat e thellësisë. Këmbët e gjata me vijëzime, të jepnin përshtypjen, sikur e kishte qëndisur njeri me dorë.
- Gjë e rrallë!
- Qëlloje!
Golja e kishte lënë heshtën dhe vetëm shikonte:
- Lëre të shikojmë e të ngopemi!
- Sot dolëm për të mbushur stomakun, jo për të parë filmin dokumentar, “Në thellësi të botës së detit”.
Golja nuk fliste. Kishte hedhur vështrimin mbi të. Karkaleci i ngjante një alpinisti që ngjiste malet.
Më tej me samarin gri po afrohej një gaforre, edhe ajo e madhe.
- Çudi, çdo vit në det, por nuk kam parë të tilla!
- Ato nuk rrinë në plazh me njerzit. Nuk u pëlqen shoqëria e tyre. Këtu është larg. Deti ende nuk ka kufinj dhe ata shëtisin pa pashaportë.Nuk u duhet viza Shegen.
Pasi bëmë një vështrim vizual u ulëm në shpinë e po shikonim qiellin.Edhe ai i ngjante detit, i thellë me një mori ngjyrash. Dhjetra yje ngjaninnjë me një kope të madhe të shpërndarë që kulloste, dhe hëna, me jë një bareshë që i sodiste.
- Mbaje ti prozhektorin.
- Pse?
- Që të qëlloj unë me heshtë.
- Golja e lëshoi rrëzë një shpelle të gërryer si kambanë kishe.
Një oktapod kishte hapur krahët dhe prehej. Unë nuk prita, lëshova fushnjën në drejtim të tij. Bluja mbuloi thellësinë.
- Gëlasën... Golja po qeshte me të madhe.Kraharori i tundej si kacek, ndërsa drita e prozhektorit tundej duke lëshuar dritën e tij pa ndonjë drejtim të caktuar.
Unë ngrita me të shpejtë fushnjën.Në të ishte mbërthyer oktapodi. Golja lëshoi një brohorimë gëzimi, e cila u lëshua si një muzikë e ëmbël në thellësi të ujrave që flinin.
- Mos ia prish gjumin natës!
- Kjo natë qënka e jona, miku im!
E hoqi oktapodin nga fushnja dhe ma la në dorë. Unë fillova ta përplas me forcë në pllakën e mermertë të primit. Kjo për dy arsye. E para që të lëshohej dhe e dyta që të ngordhte.
- Ç’far bën, pse e përplas?
- Po e rrah që të tregojë ku janë shokët. Këtë e kisha dëgjuar nga peshkatarët e vjetër.
Pasi dolëm në breg ndezëm një zjarr të vogël. Copat i futëm në shufra hekuri dhe po i piqnim. Unë u ngrita dhe u drejtova nga varka.
- Ku vete?
- Të marr shishen e verës që na ka dërguar Nduja nga Italia.
- Vërtet e ke marrë me vete?
- Jo, me gënjeshtra!
- Ku e dije që do zinim oktapod?
- Nuk e dija, por dija që diçka do zinim.
Golja vuri buzën në gaz.
Kur u ktheva ndjeva se era e pjekjes kishte pushtuar bregun. Mbusha gotat dhe i çukitëm.Tingëllima i ngjante sqepit të një zogu që trokiste në xham.Hëna kishte kaluar në krahun tjetër dhe po fshihej larg, shumë larg, duke na lënë vetëm hijeshinë e bukurisë saj, si një vajzë e bukur, që u largohet vështrimeve të admiruesve të saj.
Shishja u boshatis shpejt dhe po na mbylleshin sytë.
- Vemi në varkë. Edhe po të marrim një sy duhet të jemi atje. Mund të ndryshojë koha dhe rrymat e marrin me vete.
- Pastaj Robinsoni nuk do mbetet vetëm!
Hipëm në të dhe hoqëm litarët, që varka të tundej lehtë. Njëkohësisht të tundeshin dhe parangallët për të dhënë përshtypjen, se karremat ishin të gjallë. Në mes të qiellit dhe detit u përkundëm në një përgjumje të lehtë, si mbi krahë ëngjëjsh. Ishim të lehtë pa rroba në trup, si zogj të porsa lindur. Nuk di sa kohë dremisja, kur Golja më foli duke më prekur me dorë.
- Zgjoju! Po tundet varka. Shiko mos përplasemi gjëkundi dhe mbushet me ujë.
Kishte të drejtë, pasi lundronim pranë brigjeve.Ndonse thellësia ishte si e prerë me thikë, rreziku prapë ishte i pranishëm.Hapa sytë, hëna nuk dukej, mbizotëronte errësira dhe vetëm drita e yjeve, që pasqyrohej në ujë.
Varka u lëkund përsëri, sikur e tërhoqi njeri me dorë.Tërheqja vinte nga thellësia.
- Diçka kemi kapur! Vajta dhe tërhoqa filespanjën e trashë. Ajo, herë letësohej dhe herë tërhiqej nga krahu i kundërt i varkës.Tërheqja qe goditëse, si një dash që kërkon të iki nga litari.- Kemi zënë diçka dhe është me peshë të madhe, e ndjej në dorë.
- Lëri shakatë! Nuk do ndodhin të gjitha sonte!
- Nuk bëj shaka!
- Fjalën ma ndërpreu një tërheqje e fortë. Filespanja më hyri në të çarën e gishtave. Ndjeva gjakun të më rrëshqasë nëpër pëllëmbë por nuk e lëshova. – Nuk vesha dorezën, preva dorën.
- Lëshoje!
- Nuk duhet lëshuar! Nuk dihet si e ka zënë parangalli. Duhet që në fillim ta mbajmë të tendosur deri sa të kapi mirë.
Golja erdhi pranë meje. Lëvizjet i bënim bashkë. Filespanjën herë e tendosnim dhe herë e linim të lirë. Pas disa lëvizjesh tërheqja pushonte.
- Mos iku? Golja ishte hedhur në detin e madh të emocioneve. - Pse nuk ndihet?
- Kur e tërheqim dhe e lëshojmë, ai lodhet. Mërr frymë thellë e pas një pauze lufton përsëri. Kjo vazhdon deri sa të lodhet mirë, të mos ketë fuqi e ta lëshojë veten në rrjedhën e fatit.
Na pëlqente të dyve kjo lojë. Tërhiq e lësho e tërhiq përsësi. Në fillim kishim ankth, pastaj u mësuam. Nuk di sa vazhdojë kjo gjëndje.Gjumi na kishte ikur dhe vëndin e tij e kishte zënë ankthi dhe kënaqësia e gjuetisë. Hodha sytë larg. Qielli nga lindja filloi të mërrte ngjyrë manushaqe e të purpurt njëkohësisht.Pas pak do niste të agonte.
- Miku im, po agon!
Golja nuk fliste. I dukej çudi si iku kaq shpejt nata, në krahët e të cilës po jetonim një jetë tjetër.
Ndërkohë filespanja nuk po përkundej më, u bë e lehtë. Qielli po merrte trajta që ndryshonin çdo minut.
- Tërhiqe, më duket se iku.
Njëri tjetrin tashmë e shikonim pa dritë. Larg në thellësi ishte më e thellë ngjyra. Tërhoqa me kujdes e me ritëm filespanjën.Larg filloi të çahej pasqyra e ujit . Kur u afrua dhe më, pamë një peshk ........... me hundën e sheshtë që nuk bënte asnjë përpjekje. E tërhoqëm me kujdes pranë varkës dhe nuk ngopeshim duke e parë. Parangalli e kishte zënë te buza e poshtme. E ngritëm lart dhe e hodhëm në varkë. Duhej të ishte 10 – 12 kile. Dielli u shfaq si saç i skuqur në fund të horizontit.
- Ikim, miku im Gole! Kjo ishte gjuetia për sot.
Miku im nuk fliste.Shikonte herë lindjen, herë detin, pastaj peshkun të shtrirë në varkë.
Mblodhëm filespanjat, parangallët dhe i dhamë gaz motorrit. Zhurma e tij bashkë me të bardhën e shkumës linte pas dhe kujtimet tona. Kur u afruam në qytet pulbardhat e para ishin zgjuar dhe fluturonin në hapësirën e pa matë të qiellit. Gugitjet e cicërimave të tyre kishin brënda dhe këngën e emocioneve tona.
- Dëgjo Pilo! Po lëmë ëndërrën dhe po kthehemi në jetën e përditshme. Ëndërrat ndaj janë kaq të bukura, sepse janë të shkurtra.
Pronarët e lokaleve po hapnin dritaret. Qyteti ishte zgjuar. Ne, morëm peshkun, librin tonë të mbresave, dhe u nisëm për nga hoteli.